texas-moody

Self-Directed Courses

Momarundu’ỹ oikóva ha oiko’ỹva jehecha añetépa COVID-19 aja América Latina ha el Caribe-pe

Instructor(s):   Cristina Tardáguila
Choose from the options below

Marandukuéra-pe ḡuarã  Américayguape  Centro Knight oikuaauka mbo’esyry tuichaháicha, línea  (MOOC ingles ñe’ẽme) hérava “Momarundu’ỹ  oikóva ha oiko’ỹva  jehecha añetépa COVID-19 aja América Latina ha el Caribe-pe”. Irundy arapokõi  javeve ojeroguata, 15 jasykõi 14 jasyapy peve 2021.

Ko’ãga ko mbo’esyry ndojehepyme’ẽvéima ikatu haḡuaicha mayma temimbo’e  ko mbo’esyry oroguatava’ekue ha maymave yvypóra oikuaaséva oikóva ha oiko’ỹva jehecha añetépa reñóire marandukuéra apytépe, avei tembiporu oñeikotevéva ojerovia’ỹ haḡua marandu’ỹ ko mba’asy vai jave.

UNESCO oipytyvõ Centro Knight-pe ko mbo’esyry oiko haḡua iñaponde’a #CoronavirusFacts Unión Europea ñepytyvõme.

logo

Cristina Tardáguila oroguata ko mbo’esyry. Ha’e ojapo ha oiporavo mbo’epy ta’ãngamýi, ñemoñe’ẽrã ha ambue ojeporútava.

Irundy pehẽnḡuéme oñemboja’o ko mbo’esyry:

  • MOOC Ñepyrũrã: Ñepyrũrã
  • Pehẽngue 1: Arandupapapy jehecha añetépape ñepyrũ
  • Pehẽngue 2: Mba’éicha amoñepyrũta Arandupapapy jehecha añetépa
  • Pehẽngue 3: COVID-19 ñemboguata mba’asy guasuvai pukukue arateépe
  • Pehẽngue 4: Apoukapy jeporúpa iporãve momarandu’ỹ ḡuarã

Ikatúvove pomopepirū pehechávo ta'ãngamýi ha pemoñe'ē mba'e ojogueraháva ojopógui  ko mbo'esyry regua, ỹro ikatu peike ambue ára ha aravópe.

Roha'ãrõ tembiporu petopátava oiko peēme. Porandu peguerekorõ, pe hai journalismcourses@austin.utexas.edu.

Mbo’ehárape eikuaa

Cristina TardáguilaCristina Tardáguila niko International Fact-Checking Network (IFCN)-pe Sambyhyhára ndivegua ha Agencia Lupa moñepyrũhára, ha’éva myakãhára poravopyréva marãnduguigua fact-checking rehegua Brasil retãme. Universidad Federal de Rio de Janeiro-pe (UFRJ) omohu’ã maranduhararã, Cristina oñemoaranduve Universidad Rey Juan Carlos, Madrid-pe; ha MBA Marketing Digital Fundación Getulio Vargas-pe. Poranduhára ha omyatyrõva agencia EFE ha O Globo ha Folha de San Paulo-pe, avei Piaui kuatia arandúpe. “A arte do descaso” porãguerojera ñemonda; ha “Vocẽ foi enganado” tetã ruvicha guasu japu rehegua, aranduka ohaíva. Mokõi TEDx Cristina ohechauka jegueroviaka’ỹ rehegua mba’éva ha ohupyty jopói Maranduhára ikatupyryvéva’ekue España retãme El Periodico-pe. Gabriel García Márquez jopóirõ oĩva’ekue, Colombia retãme, omoakã Corona Virus Facts apopyrã guasu, fact-checking ndive arapýre.

MOOC Ñepyrũrã 

 Ñepyrũrã 

1. Ta’ãngamýi oñemomaiteihápe

Pehecha ta’ãngamýi

2. Ñemboguatarã

Ñemboguatarã

 KUA’APY JEPORURÃ

1. Momarundu japu. Ijetu’u (Claire Wardle, First Draft) [Tembikuatiakue castellano ñe’ẽme]

2. Pokõi mba’e oikóva’ekue’ỹva/ Momarundu’ỹ (Claire Wardle, First Draft ojapóva) [Tembikuatiakue castellano ñe’ẽme]

3. IFCNgua kódigo Etika ha principio (guarani ñe’ẽme Ñe’ẽmbyky) Etikaygua Kódigo

4.  Yvypóraita ohecháva IFCN. Tekove reko ne retãmeygua etopa ha ehecha hembiapo paha (Tembikuatiakue castellano ñe’ẽme)

Arandupapapy jehecha añetépa ñepyrũ

MBO’EPY TA’ÃNGAMÝI 

1. Arandupapapy jehecha añetépape ñepyrũ

Pehecha ta’ãngamýi Guarani ñe'ēme

2. Pablo Uribe ndive ñomongeta (Colombiacheck) 

Pehecha ta’ãngamýi Guarani ñe'ēme

ÑEMOÑE’Ẽ MBA’EPURŨRà

1. Jopói Gabo 2020 rupive América Latina-pe oku’e oikóva ha oiko’ỹva jehecha (Tembikuatiakue castellano ñe’ẽme)

2. América Latina-pe oikóva ha oiko’ỹva jehecha tuichaiterei (Tembikuatiakue castellano ñe’ẽme) 

(Argentina-pe jehecha) 2014.III. Latinoamérica-pe jehecha oikóva ha oiko’ỹva: Imba’ekuaa ha ikatúva ojapo, Ariel Arriera rembiapo ( vore 11-16)

3. Duke Reporters' Lab: ohecháva arapýre papakatu paha (Tembikuatiakue castellano ñe’ẽme)

4. IFCNgua kódigo Etika ha principio (guarani ñe’ẽme Ñe’ẽmbyky) Etikaygua Kódigo 

5. Yvypóraita ohecháva IFCN. Tekove reko ne retãmeygua etopa ha ehecha hembiapo paha (Tembikuatiakue castellano ñe’ẽme) 

Mba’éicha amoñepyrũta Arandupapapy jehecha añetépa

MBO’EPY TA’ÃNGAMÝI 

1. Mba'éichapa ikatu rejapo tembiapo

Pehecha ta’ãngamýi Guarani ñe'ēme 

2. Hesakâva´erâ hepyme´êha ha moôguipa osê marandu

Pehecha ta’ãngamýi Guarani ñe'ēme  

3. Mba'éicha ikatu remboyke sesgo

Pehecha ta’ãngamýi Guarani ñe'ēme

ÑEMOÑE’Ẽ MBA’EPURŨRà

1. Taperekokuaaty kuatia rogue "Chequeado" [Castellano ñe’ẽme]

2. Full Fact [Castellano ñe’ẽme]

Ñanduti rogue Full Fact, “About us” pehẽngue “Funding and Independence” “Our impartiality” “Feedback and corrections”.

3. Africa Chech kuatia rogue oñeipytyvõhame (guaraníme ñe’ẽmyky).

Guaraníme ñe’ẽmyky

Mba’éicha roñehepyme’ẽ

Ñehepyme’ẽ rehegua hetaichagua oĩ ha hesakãha:

Pyha tetãpavẽgua Red Internacional de Verificación de Datos (IFCN)  ha Código de Principios-ygua, Africa Check niko ojepytaso tesakãre viru rehegua tekove rekore.

 Tekove reko viru’ỹ niko Africa Check, opytáva Sudafrica-pe fideicomiso sin fines de lucro, ikuatia papapy  IT000728 / 2015 (C). Heraguapy Africa Check Foundation, opyta Kenia-pe ha omba’apo Nigeria ha Senegal-pe imba’aporendarehe.

Africa Check rembiaporã oñemboatukupe  TRi Facts  (PTY) Ltd, roñembokatupyry, rojepovyvyha heraguapy Sudafrica-pe ha ipapapy katu número de empresa  2018/623180/07.

Mba’éicha roiporu

Dáto jehecha niko oikotevẽ heta aravo ha tembiapóre. Romba’apo irundy tetãme mbohapypateĩ tapicha atýrehe.

Tape renoderã Africa Check rehe

Roipota Africa Check hi’are. Kóva he’ise ikatutaha romba’apo romoneihápe ojapóva tapicha oĩva ojekuaahápe, tekove rendápe, ha maranduharakuérape  ha toipytyvõ ambueme.

Upeva’erã roikotevẽ viru toguapy mba’e porã ári, áraárare.  TRi Facts  roḡuenohẽ, ha’éva roñembokatupyryrã, rojepovyvy ha marandurã, 2015 arýpe.

Omoñe’ẽ ha oremuñavándi roñemongeta ome’ẽvare oreve donaciones.

COVID-19 ñemboguata mba’asy guasuvai pukukue árateepe

MBO’EPY TA’ÃNGAMÝI 

1. Crowdtangle + Buzzsumo

Pehecha ta’ãngamýi Guarani ñe'ēme  

2. TweetDeck ojevichea hagua oje eva
Pehecha ta’ãngamýi Guarani ñe'ēme 

3. Ta'anga jehecha
Pehecha ta’ãngamýi Guarani ñe'ēme 

ÑEMOÑE’Ẽ MBA’EPURŨRà

1. Verified (ONU): Emoñe’ẽ apopyrã rehegua, ehecha ta’ãnga mýi ha eñeha’ã eike tembiapo-pe [Castellano ñe’ẽme]

2. Portal Check: Eikundaha ñanduti roguépe, katu eipoporavo “Recursos para periodistas” [Castellano ñe’ẽme]

3. No es cierto que las mascarillas provoquen hipoxia. Esta desinformación ahora es viral y peligroso [Castellano ñe’ẽme]

Apoukapy jeporupa iporãve momarandu’ỹ ḡuarã

MBO’EPY TA’ÃNGAMÝI 

1. Guía oguerekóva IFCN mba'éicha oñeha´â ojeregula Maranduỹ

Pehecha ta’ãngamýi Guarani ñe'ēme 

2. Mbyatyrõrã: Alfabetización Mediática

Pehecha ta’ãngamýi Guarani ñe'ēme 

ÑEMOÑE’Ẽ MBA’EPURŨRà

1. IFCN rembiapo mboguataha oiko’ỹva rehegua rairõvo arapýre [Castellano ñe’ẽme] 

2. Ambue oguerekóva Nodio ohecháva ijehegui tekove rekogui [Castellano ñe’ẽme] 

3. La nueva oficina del gobierno de Argentina NO es un verificador de hechos [Castellano ñe’ẽme]